Halkalı fok (Pusa hispida) fok ailesinin en küçük üyelerinden biridir (Phocidae), soğuk Arktik ve subarktik sularda yaşar. Adını, açık ya da gri zemin üzerine koyu halkalardan oluşan kürkündeki karakteristik desenden alır.
Bu hayvan zorlu koşullarda yaşamaya ideal bir şekilde adapte olmuştur: kalın astarı ve kalın yağ tabakası buzlu suda bile sıcak kalmasını sağlar. Halkalı fok, kutup ayıları ve katil balinalar da dahil olmak üzere birçok yırtıcı hayvan için besin görevi gördüğünden ekosistemin önemli bir unsurudur.
Sınıflandırma ve bilimsel ad
• Krallık: Hayvanlar (Hayvan)
• Tip: Akorlar (Kordalılar)
• Sınıf: Memeliler (Memeliler)
• Sıra: Yırtıcılar (Etçil)
• Aile: Mühür (Phocidae)
• Aile: Mühürler (Pusa)
• Görüş: Halkalı fok (Pusa hispida)
Bu türün habitat bakımından farklılık gösteren birkaç alt türü vardır:
✅ Arktik halkalı fok (Pusa hispida hispida) - Arktik Okyanusu'nda yaşar
✅ Baltık halkalı foku (Pusa hispida botnica) - Baltık Denizi'nde yaşar
✅ Ladoga mührü (Pusa hispida ladogensis) - Ladoga Gölü'nde
✅ Saimaa mührü (Pusa hispida saimensis) - Finlandiya'daki Saimaa Gölü'nde
✅ Okhotsk foku (Pusa hispida ochotensis) - Okhotsk Denizi'nde
Fiziksel özellikler
Boyutlar ve ağırlık
📌 Vücut uzunluğu: 85-160 cm
📌 Ağırlık: 32-140 kg (alt türlere bağlı olarak)
Halkalı fok, deniz leoparı veya yengeç foku gibi fok ailesinin diğer üyelerinden çok daha küçüktür.
Renk ve kürk
✔ Paltonun ana rengi: gümüş gri veya koyu gri
✔ Desen: açık zemin üzerinde karakteristik koyu halkalar
✔ Astar: kalın ve su geçirmez
Kalın bir yağ tabakası (5 cm'ye kadar) fokun sıcak kalmasına ve buzlu sularda hayatta kalmasına yardımcı olur.
Menzil ve yaşam alanı
🔵 Dağıtım.
Halkalı fok Kuzey Yarımküre'nin soğuk denizlerinde yaşar:
• Arktik Okyanusu (Arctic)
• Baltık Denizi
• Okhotsk Denizi
• Ladoga ve Saimaa gölleri
🔴 Doğal ortam
✔ Buz alanları ve kıyı bölgeleri
✔ Tatlı su gölleri (bazı alt türler için)
✔ Balık erişimi olan açık deniz suları
Kışın fok, havaya erişebilmek için buzda özel nefes alma delikleri açar.
Yaşam tarzı ve davranış
🌟 Sosyal yapı
✅ Yalnız veya küçük gruplar halinde yaşar
✅ Yavrusu olan dişiler genellikle diğerlerinden ayrı tutulur
🌟 Etkinlik süresi
✅ Çoğunlukla geceleri avlanır
✅ Gün boyunca genellikle buz üzerinde veya su altında dinlenir
🌟 Davranışların temel özellikleri
✔ Mühürler çok dikkatli ve yırtıcılardan kaçınmak
✔ Nasıl yapılacağını bilmek вирізати дірки у кризі за допомогою кігтів передніх ласт
✔ Можуть затримувати дихання до 30 хвилин
Yiyecek ve avcılık
🍖 Хижий спосіб життя
Кільчаста нерпа харчується переважно рибою та безхребетними.
✅ Типові джерела їжі:
✔ Оселедець, тріска, корюшка
✔ Раки, креветки, кальмари
✔ Küçük kabuklular
💡 Avlanma yöntemleri
• Полює під водою, використовуючи чутливі вуса (вібриси)
• Виявляє здобич навіть у темряві та каламутній воді
• Витримує довгі занурення, шукаючи рибу
Üreme ve yaşam döngüsü
❤️ Evlilik dönemi: лютий–квітень
❤️ Hamilelik: 8-11 місяців
❤️ Çocuk sayısı: 1 (рідко 2)
❤️ Ergenlik: 3-7 років
👶 Малюки народжуються білими (камбалики), що допомагає їм маскуватися на снігу.
👩👧 Мати годує малюка жирним молоком (до 50% жиру) протягом 5-7 тижнів.
🧬 Hayat: 25–30 років.
Doğal düşmanlar ve tehditler
🔴 Yırtıcı hayvanlar
✔ Білий ведмідь – головний хижак нерпи
✔ Косатки – полюють на нерп у відкритій воді
✔ Лисиці та вовки – загроза для дитинчат на кризі
🔴 İnsanlardan gelen tehditler
✔ Танення льодів через зміну клімату
✔ Браконьєрство (полювання на хутро та жир)
✔ Забруднення води та промисловий вилов риби
Koruma durumu ve kurtarma çalışmaları
🟢 Koruma durumu:
🔹 У більшості регіонів кільчаста нерпа не перебуває під загрозою зникнення.
🔹 Окремі підвиди, такі як Сайменська нерпа та Балтійська нерпа, вважаються вразливими.
🟢 Koruma tedbirleri:
✔ Створення природоохоронних зон
✔ Обмеження полювання та контроль забруднення
✔ Моніторинг популяцій
Çözüm
Нерпа кільчаста – це дивовижна тварина, яка виживає в найсуворіших умовах Арктики. Вона має унікальні адаптації до холоду, є важливою частиною екосистеми та потребує захисту через зміни клімату та вплив людини.
